Добавить новость

Поиск города

Ничего не найдено
Бабаево Бабушкин Бавлы Багратионовск Байкальск Баймак Бакал Баксан Балабаново Балаково Балахна Балашиха Балашов Балей Балтийск Барабинск Барнаул Барыш Батайск Бахчисарай Бежецк Белая Калитва Белая Холуница Белгород Белебей Белёв Белинский Белово БелогорскАмурская область БелогорскКрым Белозерск Белокуриха Беломорск Белорецк Белореченск Белоусово Белоярский Белый Бердск Березники БерёзовскийКемеровская область БерёзовскийСвердловская область Беслан Бийск Бикин Билибино Биробиджан Бирск Бирюсинск Бирюч БлаговещенскАмурская область БлаговещенскБашкортостан Благодарный Бобров Богданович Богородицк Богородск Боготол Богучар Бодайбо Бокситогорск Болгар Бологое Болотное Болохово Болхов Большой Камень Бор Борзя Борисоглебск Боровичи Боровск Бородино Братск Бронницы Брянск Бугульма Бугуруслан Будённовск Бузулук Буинск Буй Буйнакск Бутурлиновка
Кадников Казань Калач Калач-на-Дону Калачинск Калининград Калининск Калтан Калуга Калязин Камбарка Каменка Каменногорск Каменск-Уральский Каменск-Шахтинский Камень-на-Оби Камешково Камызяк Камышин Камышлов Канаш Кандалакша Канск Карабаново Карабаш Карабулак Карасук Карачаевск Карачев Каргат Каргополь Карпинск Карталы Касимов Касли Каспийск Катав-Ивановск Катайск Качканар Кашин Кашира Кедровый Кемерово Кемь Керчь Кизел Кизилюрт Кизляр Кимовск Кимры Кингисепп Кинель Кинешма Киреевск Киренск Киржач Кириллов Кириши КировКалужская область КировКировская область Кировград Кирово-Чепецк КировскЛенинградская область КировскМурманская область Кирс Кирсанов Киселёвск Кисловодск Климовск Клин Клинцы Княгинино Ковдор Ковров Ковылкино Когалым Кодинск Козельск Козловка Козьмодемьянск Кола Кологрив Коломна Колпашево Колпино Кольчугино Коммунар Комсомольск Комсомольск-на-Амуре Конаково Кондопога Кондрово Константиновск Копейск Кораблино Кореновск Коркино Королёв Короча Корсаков Коряжма Костерёво Костомукша Кострома Котельники Котельниково Котельнич Котлас Котово Котовск Кохма Красавино КрасноармейскМосковская область КрасноармейскСаратовская область Красновишерск Красногорск Краснодар Красное Село Краснозаводск КраснознаменскКалининградская область КраснознаменскМосковская область Краснокаменск Краснокамск Красноперекопск КраснослободскВолгоградская область КраснослободскМордовия Краснотурьинск Красноуральск Красноуфимск Красноярск Красный Кут Красный Сулин Красный Холм Кремёнки Кронштадт Кропоткин Крымск Кстово Кубинка Кувандык Кувшиново Кудымкар Кузнецк Куйбышев Кулебаки Кумертау Кунгур Купино Курган Курганинск Курильск Курлово Куровское Курск Куртамыш Курчатов Куса Кушва Кызыл Кыштым Кяхта
Набережные Челны Навашино Наволоки Надым Назарово Назрань Называевск Нальчик Нариманов Наро-Фоминск Нарткала Нарьян-Мар Находка Невель Невельск Невинномысск Невьянск Нелидово Неман Нерехта Нерчинск Нерюнгри Нестеров Нефтегорск Нефтекамск Нефтекумск Нефтеюганск Нея Нижневартовск Нижнекамск Нижнеудинск Нижние Серги Нижний Ломов Нижний Новгород Нижний Тагил Нижняя Салда Нижняя Тура Николаевск Николаевск-на-Амуре НикольскВологодская область НикольскПензенская область Никольское Новая Ладога Новая Ляля Новоалександровск Новоалтайск Новоаннинский Нововоронеж Новодвинск Новозыбков Новокубанск Новокузнецк Новокуйбышевск Новомичуринск Новомосковск Новопавловск Новоржев Новороссийск Новосибирск Новосиль Новосокольники Новотроицк Новоузенск Новоульяновск Новоуральск Новохопёрск Новочебоксарск Новочеркасск Новошахтинск Новый Оскол Новый Уренгой Ногинск Нолинск Норильск Ноябрьск Нурлат Нытва Нюрба Нягань Нязепетровск Няндома
Саки Салават Салаир Салехард Сальск Самара Санкт-Петербург Саранск Сарапул Саратов Саров Сасово Сатка Сафоново Саяногорск Саянск Светлогорск Светлоград Светлый Светогорск Свирск Свободный Себеж Севастополь Северо-Курильск Северобайкальск Северодвинск Североморск Североуральск Северск Севск Сегежа Сельцо Семёнов Семикаракорск Семилуки Сенгилей Серафимович Сергач Сергиев Посад Сердобск Серов Серпухов Сертолово Сестрорецк Сибай Сим Симферополь Сковородино Скопин Славгород Славск Славянск-на-Кубани Сланцы Слободской Слюдянка Смоленск Снежинск Снежногорск Собинка СоветскКалининградская область СоветскКировская область СоветскТульская область Советская Гавань Советский Сокол Солигалич Соликамск Солнечногорск Соль-Илецк Сольвычегодск Сольцы Сорочинск Сорск Сортавала Сосенский Сосновка Сосновоборск Сосновый Бор Сосногорск Сочи Спас-Деменск Спас-Клепики Спасск Спасск-Дальний Спасск-Рязанский Среднеколымск Среднеуральск Сретенск Ставрополь Старая Купавна Старая Русса Старица Стародуб Старый Крым Старый Оскол Стерлитамак Стрежевой Строитель Струнино Ступино Суворов Судак Суджа Судогда Суздаль Суоярви Сураж Сургут Суровикино Сурск Сусуман Сухиничи Сухой Лог Сызрань Сыктывкар Сысерть Сычёвка Сясьстрой

Рәмис Латыйпов: «Ясалма фәһем кешеләр кебек үк – ул да җиңел юл эзли»

0 109

Хәерле көн хөрмәтле президиум, хөрмәтле хезмәттәшләр!

Мин – «Татар-информ» мәгълүмат агентлыгының татар редакциясе һәм «Интертат» сайтының баш редакторы Рәмис Латыйпов. Без эшебездә Ясалма фәһем кулланабыз, һәм мин сезгә нейрочелтәрләрне куллану тәҗрибәсен сөйлим. Презентация тулысынча Ясалма фәһем кулланып әзерләнде.

Тормышыбызга Ясалма фәһем кереп бара. Әгәр дә ул бездән ерак дип уйласагыз – ялгышасыз, яшь буын инде аны куллана. Ул тормышыбызны, көнкүрешебезне төптән үзгәртергә мөмкин, кайбер профессияләрның юкка чыгуы да бар. Төгәл генә беркем дә әйтә алмыйдыр ниләр булачагын. Шулай итеп, дөнья «яңа театр пәрдәсе ачылу» алдында.

Ясалма фәһем – интернеттагы мәгълүматны эшкәртеп, уртача нәтиҗәләрне тәкъдим итү сервисы. Ул татарча сөйләшә. Без аннан «Гаяз Исхакый фаразлаган инкыйраз – татарга бетү яныймы» дигән темага интервью алдык.

Ясалма фәһем текст, шигырь юллары да яза, фото ясый, аны хәрәкәтләндерә. Аның мөмкинлекләрен күрсәтер өчен, тулысынча Ясалма фәһем ясаган клип әзерләдек. Ясалма фәһем шигырь, музыка язды, үзе җырлады, клип геройларының фотоларын уйлап тапты, аларны хәрәкәтләндереп, клип ясады. Биредә «ChatGPT», «Midjourney», «Suno», «Runway», «Kling» программалары кулланылды. Бу – тулысынча Ясалма фәһем ясаган татарча беренче клип, ул клип якынча 10 мең сумга төште.

Ренат Харис шигыре мисалында җырның ничек язылганын күрсәтәм. Бу – «Суно» программасы, шигырьне «тәрәзәгә» куясыз, үзегез теләгән жанр, уен коралын сайлыйсыз. Салмакмы, гитарадамы, аккордеонгамы – параметрларны язасыз, ул музыка тәкъдим итә. Һәм ул шунда ук язып та бирә. Әзер музыканы, әйтик, роликларда файдаланырга була. Кайбер социаль челтәрләр, авторлык хокуклары булу сәбәпле, музыкалар куллануны тыя, шушы рәвешчә, үзегез теләгән җырны яздыра аласыз.

Безнең редакциядә хәзер Яхъя Фәгыймов дигән журналист эшли, ул – татарның беренче нейрожурналисты.

Ул күп мәгълүматны эшкәртү белән бәйле язмаларны әзерли. Бу язмаларда – берничә дистә чыганактан алынган мәгълүмат.

Мәсәлән, Татарстан флагы турында мәкалә язу өчен, русча 200 битле пдф китаптан кирәкле темага мәгълүматларны табып, тәрҗемә итеп бирде. Билгеле, аны редакцияләргә, дөрес юнәлешләргә кертеп җибәрергә кирәк.

Ясалма фәһемгә монотон материалларны тапшырырга була. Журналистларның кадерле вакытларын сарыф иттермәс өчен, эшләрне – мәсәлән, пресс-релиздан яңалык язу, вак-төяк хәбәрләрне тәрҗемә итү. Начар тәрҗемә итми, тизлеге начар түгел. Билгеле, аның артыннан тикшереп чыгарга кирәк, әмма ул эшне җиңеләйтә. Бу – «ChatGPT» программасы. Аның тәрҗемә тизлеген бәяли аласыз.

Журналист эшендә фото белән кыенлыклар була. Кирәкле фото булмаска мөмкин, авторлык хокуклары буенча проблемалар булуы бар, мәсәлән, балалар фотоларын куллануда тыюлар бар. Ясалма фәһем тиз арада кирәк кадәрле фотоларны генерацияли. Ошамаса, чын кеше яса, дип тә сорап була. Ул иренми. Карикатуралар да ясарга мөмкин.

Күпчелек татар журналистлары – гуманитарийлар, шуңа да, мәсәлән, «Стоимость фьючерсов на какао на бирже ICE превысила $12 000 за тонну» дигән яңалык безгә карурман кебек. Ясалма фәһем моның нәрсә икәнен, безгә нинди катнашы бар икәнен тиз генә аңлата ала.

Шулай ук Ясалма фәһемгә үзегез аңламаган икътисади таблицаларны кертсәгез дә, ул аларга аңлатма бирә. Мәсәлән, бу таблицада – «Татнефть» акцияләре бәяләре. Мәсәлән, бу очракта ул сатып алырга киңәш итте. Шушы ук ысул белән медицина анализларын, химик формулаларны – гомумән, үзегез аңламаган мәгълүматны кертсәгез, ул сезгә күрсәткечләрне аңлатып бирә ала.

Безнең зур байлыгыбыз архивларда. Графика алмашуга кадәрле чыккан бик күп газета, матбугат гарәп графикасында. Ясалма фәһем әле остарып җитмәгән, әмма аны инде бүген үк аңлау өчен кулланырга була. Гарәп графикасы белән 20 гасыр башында язылган газеталарны ул бераз укый ала.

Татар телен кулланучылар кими, җанисәп буенча татарлар 600 меңгә кимеде, ә интернет һәм телефон булган һәркемнең кулында татарча сөйләшүче бар, дигән сүз. Шуңа да аны татар телен өйрәнү өчен, сөйләшү өчен дә кулланырга була. Аның белән теләсә кайсы темага сөйләшергә була. Күбрәк сөйләшкән саен, аның татарчасы камилләшә. Димәк, интернетта татар теле сакланачак, дигән сүз.

Ясалма фәһем идеаль түгел. Ул журналистның иҗади эшчәнлеген берничек тә алыштыра алмый. Ул журналист өчен репортажга бармый, үз белдеге белән интервью эшләми.

Ясалма фәһем кешеләрдән үрнәк алып эшләнгән, ул да җиңел юл эзли, ул да ялкаулана. Хаталар да җибәрә, уйлап та чыгара. Аның белән эшләр өчен, үзеңә акыллы һәм белемле булуы кирәк. Дөрес юлга кертеп җибәргәндә, ул ярдәмче була ала. Билгеле, яман кешеләр аны начар максатларда да куллана ала. Смартфоннар кебек үк – ул безгә ярдәмче дә, әмма аны кибермошенниклар да куллана.

Безнең татар халкының күпчелеге Ясалма фәһемне шөбһәләнеп каршы ала, билгеле. Татар – консерватив инде ул. Нейрочелтәрләр турында яза башлагач, кайбер хезмәттәшләрем моны тәнкыйди кабул итте. Ясалма фәһем басма матбугатның башын бетерәчәк, син шуны башлап йөрисең, дип орыштылар. Мин моңа шатландым, чөнки татар халкы асылын югалтмаган икән. Нинди генә яңалык барлыкка килгәндә дә, без, татарлар, шулай авырдан кабул итәбез. Мисал итеп, мин бөек язучыбыз Мәхмүт Галәү сүзләрен китерер идем. Ул 20 гасыр башында гәҗитләр барлыкка килгәндә, татар авылында моны ничек кабул итүләре турында язып калдырган:

– Ул «гәҗит» дигән нәрсәне, ахырзаман якынайгач, шайтан үз койрыгы белән язып таратыр, ди. Аны укыган кеше кяфер булыр һәм теге дөнъяда дуңгыз сурәтендә кубарылыр, ди.

20 гасыр башында татар гәҗитне шулай ахырзаман дип кабул иткән икән, 21 гасырда нейрочелтәрне ахырзаман галәмәте дип кабул итүе гаҗәп түгел. 22 гасырда да татар үз асылында калыр, иншалла.

Дөньякүләм корпорацияләр, ярыша-ярыша, миллиардлар тотып, яңадан-яңа нейрочелтәр сервислары ача икән, без бу үзгәрешләрне туктатып кала алмыйбыз. Аның ахыргы нәтиҗәсе билгесез. Әмма «алар – надан, без генә акыллы» дип утыру дөрес түгел, дип уйлыйм. Шуңа да безгә аның уңай якларын өйрәнеп, үз файдабызга, дөрес итеп, кануннарны бозмыйча кулланырга тырышырга гына кала. Тагын бер ассызыклап әйтәм: бу – журналистны алыштырмый, сезнең өчен эшләп бирми. Ясалма фәһем язган белән белән генә гәзит чыгарам дип уйласаң, аяныч хәлгә калуың бар.

Ясалма фәһем сервисларының күбесе түләүле, һәм аларны сатып алу өчен чыгымнар кирәк.

Ясалма фәһем – ул сынау, русча әйтсәк инде, «вызов» та, шул ук вакытта яңа буынның казанышы да. Ул – инструмент. Инструмент бар икән – аны кулланырга кирәк, һәм ул төзек булырга тиеш. Игътибарыгыз өчен рәхмәт!




Тула

Как пополните, так и заработаете: «Выберу.ру» подготовил рейтинг вкладов с пополнением в феврале 2025 года


Все города России от А до Я

Загрузка...

Moscow.media

Читайте также

В тренде на этой неделе

ТСД SAOTRON RT41 GUN: практичный, производительный, надёжный

Как пополните, так и заработаете: «Выберу.ру» подготовил рейтинг вкладов с пополнением в феврале 2025 года

Спасибо за теплый прием: В Туле с аншлагом прошел благотворительный концерт «Культура в помощь Донбассу»

Рынок недвижимости: риелторы предлагают снижать цены

Новости Тулы

Тульское отделение ЛДПР традиционно вышло на "Лыжню России"

ТСД SAOTRON RT41 GUN: практичный, производительный, надёжный

Спасибо за теплый прием: В Туле с аншлагом прошел благотворительный концерт «Культура в помощь Донбассу»

Дежурный в городе: куда обращаться тулякам в случае ЧС 15 февраля


Юноши тульского «Арсенала» провели мастер-класс в гимназии

Минусовые температуры отступают: какой будет погода в Москве 23 февраля

Россиянка утонула, пытаясь спасти провалившуюся под лед собаку

Лучшие палаточные лагеря в Тульской области получат гранты


Электробус с автономным ходом из Челябинска приедет в Тульскую область

Спасибо за теплый прием: В Туле с аншлагом прошел благотворительный концерт «Культура в помощь Донбассу»

Россиянка утонула, пытаясь спасти провалившуюся под лед собаку

«Росавтодор» поднял цены на проезд по трассе М-4 «Дон»


Губернатор Тульской области Алексей Дюмин
Москва

Собянин: Открыли участок улицы Ивана Франко от Житомирской до улицы Герасима Курина


Частные объявления в Туле



Загрузка...
Rss.plus
Персональные новости
Рэпер ST

Рэпер ST и Женя Трофимов оценили музыку хабаровчанки



Новости последнего часа со всей страны в непрерывном режиме 24/7 — здесь и сейчас с возможностью самостоятельной быстрой публикации интересных "живых" материалов из Вашего города и региона. Все новости, как они есть — честно, оперативно, без купюр.




Тула на Russian.city


News-Life — паблик новостей в календарном формате на основе технологичной новостной информационно-поисковой системы с элементами искусственного интеллекта, тематического отбора и возможностью мгновенной публикации авторского контента в режиме Free Public. News-Life — ваши новости сегодня и сейчас. Опубликовать свою новость в любом городе и регионе можно мгновенно — здесь.


© News-Life — оперативные новости с мест событий по всей России (ежеминутное обновление, авторский контент, мгновенная публикация) с архивом и поиском по городам и регионам при помощи современных инженерных решений и алгоритмов от NL, с использованием технологических элементов самообучающегося "искусственного интеллекта" при информационной ресурсной поддержке международной веб-группы 123ru.net в партнёрстве с сайтом SportsWeek.org и проектами: "Love", News24, "My Love", Ru24.pro, Russia24.pro и др.

На примере Лепса: что ищут партнеры в отношениях с большой разницей в возрасте

Набор монет Presentation Edition в честь Пола Маккартни выставят на аукцион

"Ищите меня на дорогах Москвы": Звёзды пересаживаются на китайские авто. Киркоров, Бузова, Харламов - кто ещё похвастался новинками?

В Петербурге пройдут зимние гастроли балетной труппы Приморской сцены Мариинки


Вердаско иронично прокомментировал победу над Бубликом и Хачановым на турнире в Дохе

Людмила Самсонова легко обыграла Павлюченкову на старте турнира WTA-1000 в Дубае

Теннисист Медведев: надеюсь, теперь каждый может договориться с WADA, как Синнер

Андрей Рублёв уверенно обыграл Бублика на старте турнира ATP-500 в Дохе


Duarte Dominates Mandueno on DAZN for WBA Continental Super Lightweight Title

Jude Bellingham could have avoided red card for telling ref to ‘f*** off’ if he’d taken Cristiano Ronaldo’s advice

What Two Hosts of 'SNL' Committed Murder? 'SNL50' Joke Explained

Emotional ex-Tottenham star Nabil Bentaleb, 30, scores just four minutes into return after suffering cardiac arrest